Zodra je de schuur binnen stapt van kwekerij Emiel de Jong, word je gelijk overrompeld door de fel gekleurde bessen tegen de grijze achterwand van de schuur. Wat een waanzinnige indruk laat dit achter op je netvlies. Het is een kleurrijk gezicht om alle verschillende soorten Ilex Verticillata in de schuur van Emiel te zien liggen. Deze verschillende soorten kwamen net onder de doeken vandaan, werden ontbladerd, gebost en voorzien van een hoes. De Ilex Verticillata is een tweejarig en bladverliezend product en wordt ook wel Winterbes genoemd. Emiel de Jong staat bekend om zijn veelzijdige assortiment met vele kleuren Ilex.

Chinees nieuwjaar
Ilex is vooral in China een heel populair product, omdat het daar veel gebruikt wordt voor Chinees Nieuwjaar dat eind januari/begin februari plaatsvindt. Rood speelt namelijk een belangrijke rol in dit land. Ilex is een gewas dat tot eind december verkrijgbaar is. Voor veel kwekers is het dan ook een uitdaging om de Ilex zes tot acht weken op te slaan. Dit vereist een speciale bewaarmethode, die een aantal telers nu onder de knie hebben. Emiel verkoopt geen Ilex voor het Chinese Nieuwjaar. Het is ieder jaar weer zoeken naar de juiste manier om de takken goed te houden en dat risico draagt hij liever niet.

Ilex Verticillata
Emiel is de derde generatie in het bedrijf. Zijn opa is begonnen als boomkweker en zijn vader heeft het bedrijf uiteindelijk overgenomen. Zijn vader kocht in 1975 een stuk land waarop een kleine hoek Ilex Verticillata groeide, waar zijn passie voor het product ontstond. Met stekken en vermeerderen heeft hij het bedrijf zo groot gemaakt als het nu is. Zijn vader is lang actief gebleven in het veredelen van verschillende soorten Ilex. Sinds 2007 heeft Emiel zelf het bedrijf volledig overgenomen.
Op het bedrijf staat 10 hectare vol met Ilex. Omdat Ilex een gewas is dat maar een keer in de twee jaar bloemen en dus bessen geeft, duurt het extra lang om een nieuw soort te introduceren. Het duurt zeker 15 jaar voordat een soort van selectie naar productie gaat. Tijdens het testproces wordt gekeken of de bloemen genoeg takken geven die gesneden kunnen worden en of de tak vol genoeg is met bessen.

In de spotlight
In de spotlight van deze week staat de Ilex Verticillata ‘Oudijk’s Orange’, een oranje soort Ilex. Het is een bijzonder soort dat per week een beetje lichter wordt. De eerste snedes zijn daarom donkerder van kleur. Dit heeft te maken met de donkere dagen buiten en de bes die door de weken heen iets groter wordt. De Ilex heeft een lange houdbaarheid. Als je Ilex op water hebt gezet, kan een tak makkelijk drie weken mooi blijven.

Emiel heeft meerdere tuinen met Ilex. Tijdens ons bezoek reden we dan ook naar de verschillende tuinen om foto’s te maken en te filmen, zo kregen we een totaalbeeld van het productieproces.

Bessen na twee jaar
De Ilex is zoals eerder gezegd een product dat om de twee jaar bloeit. Het jaar nadat de bessen zijn afgeknipt, vormen zich nieuwe uitlopers. Het tweede jaar vormen zich zijtakken, welke in juni gaan bloeien. De witte bloemen van de vrouwelijke planten dienen bevrucht te worden, alleen deze dragen de bes. Voor de bloei is het noodzakelijk dat er mannelijke planten in de buurt staan die de vrouwtjes kunnen bevruchten. In de tijd van de bloei komt er een imker langs die 15 bijenvolken door de tuin laat gaan. Deze zijn, naast de mannelijke plant, nodig voor een goede bestuiving.

De tuin wordt beschermd tegen vogels door netten over het gewas. Voor de mens is de bes absoluut niet smakelijk, maar voor de vogels een heuse lekkernij.

Broeien van de takken
Als de bessen eind september rijp zijn, worden de takken geknipt en in een kas gelegd. Op dat moment zit het blad nog aan de takken. De takken worden op tafels gelegd waarover zwart plastic en noppenfolie wordt gespannen zodat ze kunnen broeien. Na tien dagen valt het blad eraf, en kan het product verwerkt worden tot bossen.

Als de takken ontbladerd zijn, worden ze op grote tafels gelegd, waar de takken handmatig in 9 sorteringen geselecteerd worden op kwaliteit en maat. De bossen Ilex worden per 10 takken gebost tot en met lengte 60 cm. Vanaf 70 cm worden er bossen van 5 van gemaakt.

FloraPodium, 31 oktober 2018